Του Δαμιανού Βασιλειάδη, εκπαιδευτικού           
1. Η παγκόσμια οικονομία
Τα δραματικά γεγονότα της Λιβύης, αλλά και των άλλων λαών του αραβικού κόσμου και όχι μόνο, μας θέτουν μπροστά σε ποικίλους προβληματισμούς και ερμηνευτικές προσπάθειες, που έχουν σχέση με το πετρέλαιο. Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι η ενέργεια αποτελεί την κινητήρια δύναμη της παγκόσμιας οικονομίας και ότι το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο στο κοντινό και το απώτερο μέλλον συνιστούν τις βασικές ενεργειακές πηγές, από τις οποίες εξαρτάται η παγκόσμια οικονομία.

Ασφαλώς και οι άλλες μορφές ενέργειας, όπως η ατομική και υδροηλεκτρική, καθώς και οι ανανεώσιμες, παίζουν σημαντικό ρόλο, όμως τον κυρίαρχο και καθοριστικό έχουν έως τώρα οι πρώτες. Χωρίς ενέργεια δεν υπάρχει παραγωγή, χωρίς παραγωγή δεν υπάρχουν προϊόντα, χωρίς προϊόντα δεν μπορεί να επιβιώσει η ανθρώπινη κοινωνία. Μπορεί, αν και φαίνεται ανέφικτο, να...
 γυρίσουμε στην πρωτόγονη κοινωνία. Τόσο απλά είναι τα πράγματα. Και συνήθως τα πιο απλά πράγματα είναι τα πιο σύνθετα και τα πιο σύνθετα, τα πιο απλά. Συνεπώς ο έλεγχος τόσο των ενεργειακών πηγών πετρελαίου και φυσικού αερίου, όσο και η ασφάλεια της διακίνησής τους από τους παραγωγούς στους καταναλωτές μέσω των αγωγών για την απρόσκοπτη ροή του, έχει καθοριστική γεωστρατηγική σημασία.

Η παγκοσμιοποίηση, δηλαδή η διεθνοποίηση της διακίνησης κεφαλαίων, αγαθών (εμπορευμάτων) και υπηρεσιών θα είχε πάθει έμφραγμα και τα μονοπώλια θα είχαν καταρρεύσει, χωρίς το πολύτιμο αγαθό της ενέργειας. Όποιος κατέχει ή ελέγχει τα αποθέματα και την διακίνηση του μαύρου χρυσού καθορίζει σε μεγάλο βαθμό και την παγκόσμια αγορά. Εξ ου και το ενδιαφέρον των υπερεθνικών μονοπωλίων. Οι ενδοϊμπεριαλιστικές διενέξεις και οι πόλεμοι για την εξασφάλιση ενεργειακών πηγών, καθώς και των χερσαίων ή θαλασσίων οδών και ο άμεσος ή έμμεσος έλεγχος τους, αποτελούν τον προσδιοριστικό παράγοντα για τη στρατηγική των μεγάλων δυνάμεων σε παγκόσμια κλίμακα. Καθορίζουν συνάμα, σ’ ένα μικρό ή μεγάλο βαθμό, και την τύχη των μικρών κρατών που εμπλέκονται λόγω στρατηγικής θέσης στο παιχνίδι των ζωνών επιρροής. Μπορεί να ισχυριστεί κανείς χωρίς υπερβολή ότι, όποιος ελέγχει την ενέργεια, ελέγχει και τον κόσμον όλο (1) .

Η κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού και των καθεστώτων του Ανατολικού Μπλoκ οδήγησε, σε πρώτη φάση, στην επικράτηση των ΗΠΑ ως την πρώτη πλανητική υπερδύναμη. Η ξαφνική πλεονεκτική της θέση την οδήγησε στην αλαζονική στάση να διεξαγάγει πολέμους σε πολλά μέτωπα, για να αποκλείσει εγκαίρως άλλες δυνάμεις από τον έλεγχο των στρατηγικών ορυκτών και κατοχυρώσει γεωστρατηγικά πλεονεκτήματα για μελλοντικές εξελίξεις. Τα γεωστρατηγικά και γεωπολιτικά της συμφέροντα με αυτά των άλλων δυτικοευρωπαϊκών χωρών, βασικά των χωρών του ΝΑΤΟ, τις αναγκάζουν σε αποκλεισμό των άλλων ανταγωνιστικών δυνάμεων, όπως είναι η Ρωσία και η Κίνα, από τις πηγές και τη διακίνηση του μαύρου χρυσού (2).

Έτσι εξηγείται η εισβολή στο Ιράκ (3), η διάλυση και ο βομβαρδισμός της Γιουγκοσλαβίας, ο πόλεμος στο Αφγανιστάν, η προσπάθεια επέκτασης του ΝΑΤΟ, ως του στρατιωτικού βραχίονα της ιμπεριαλιστικής αυτής πολιτικής, στις πρώην Σοβιετικές Δημοκρατίες, Έτσι εξηγείται η πρόσδεση των λεγόμενων Νέων Χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο άρμα της Αμερικής και η δημιουργία μιας σειράς κρατών προτεκτοράτων για την εξυπηρέτηση αυτής της στρατηγικής (4). Παρ’ όλη την παγκόσμια οικονομική κρίση και τις αρνητικές συνέπειες που είχε αυτή η κρίση στην ίδια την Αμερική, οι ΗΠΑ δεν απόσχουν από τον στρατηγικό τους στόχο, δηλαδή τον έλεγχο των πηγών και των αγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου. Διαπιστώνουν ωστόσο ότι δεν μπορούν να παίξουν μόνες τους τον στρατηγικό ρόλο υπεράσπισης των συμφερόντων της Δύσης, χωρίς τη συμμετοχή των συμμάχων τους στο ΝΑΤΟ.

Επειδή και στην Ελλάδα υπάρχει αυτός ο ορυκτός πλούτος, που δεν περιορίζεται μονάχα στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, αλλά και σε άλλα πολύτιμα μέταλλα στρατηγικής σημασίας, όπως είναι το ουράνιο, το νικέλιο και άλλα, θέλουν να έχουν κάτω από τον άμεσο ή έμμεσο έλεγχο τη χώρα μας και την περιοχή, προσπαθώντας να την καθυποτάξουν ως δορυφόρο κάτω από τον Νέο – Οθωμανισμό, ώστε να μην έχει την ελευθερία ανεξάρτητων κινήσεων (5). Επιπλέον για να κατοχυρώσουν πιο αποτελεσματικά το σχέδιο αυτό επιδιώκουν να αποσπάσουν εδάφη μεγάλης γεωστρατηγικής σημασίας, όπως είναι το Αιγαίο και η Βόρειος Ελλάδα και θέσουν υπό την επικυριαρχία τους άμεσα ή έμμεσα την Κύπρο. Τα φαινόμενα αυτά, που φαίνονται εκ πρώτης όψεως παράξενα, παράλογα και απίθανα και αγγίζουν τα όρια επιστημονικής φαντασίας, θα προσπαθήσουμε να τα ερμηνεύσουμε στα ακόλουθα (6).

2. Ο πολυπολικός κόσμος
 Η άφρων αυτή προσπάθεια επέκτασης ανά την υφήλιο της αμερικανικής αυτοκρατορίας την οδήγησε αναγκαστικά στα όρια της. Η οικονομία της δεν είναι σε θέση να αντέξει το βάρος στρατιωτικών επεμβάσεων σε πολλά μέτωπα ανά τον κόσμο, που τελικά αποδεικνύεται ότι δεν μπορεί να ελέγξει αποτελεσματικά. Η αποτυχία της τόσο στο Ιράκ, όσο και στο Αφγανιστάν, που εξελίσσεται σε νέο Βιετνάμ, καθώς και πρόσφατα στη Γεωργία είναι σημάδια που δείχνουν ότι τα όρια της αντοχής της, οικονομικά, πολιτικά, ακόμη και στρατιωτικά, αρχίζουν αισθητώς να εξασθενούν. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτήν την αρνητική εξέλιξη για τις ΗΠΑ τονίζει και ο δισεκατομμυριούχος γκουρού του χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου Σόρος: «Η ηγεμονία της Αμερικής στην παγκόσμια οικονομία τελείωσε μια για πάντα. Μπορεί να υπάρχουν προσπάθειες να την ξανακερδίσει, αλλά είμαι βέβαιος, πως η Αμερική έχει μπει σ’ ένα δρόμο χωρίς επιστροφή» (7).

Στο μεταξύ σήμερα, με την επανάκαμψη της Ρωσίας ως βασικού ενεργειακού και στρατηγικού παράγοντα στην παγκόσμια σκηνή, καθώς και την ανάδειξη της Κίνας ως ζωτικού και επικίνδυνου οικονομικού αντιπάλου, χωρίς να παραβλέπουμε και την μελλοντική είσοδο στο παγκόσμιο οικονομικό, πολιτικό και στρατιωτικό πεδίο της Ινδίας, δημιουργείται ένας πολυπολικός κόσμος με διαφορετικά και αντικρουόμενα μεταξύ τους συμφέροντα. Η δυναμική παρουσία της Βραζιλίας στη Νότιο Αμερική και η απελευθερωτική προσπάθεια των υπόλοιπων κρατών από τον ασφυκτικό κλοιό των ΗΠΑ, συμπληρώνουν την εικόνα ενός πολυπολικού κόσμου. Μιλάμε επιπλέον για πυρηνικές δυνάμεις, που η προσπάθεια ελέγχου τους, δημιουργεί κίνδυνο για παγκόσμια ανάφλεξη και καταστροφή. Το γεγονός αυτό επέτεινε τις ενδοϊμπεριαλιστικές αντιθέσεις και την προσπάθεια κατάκτησης γεωστρατηγικών πλεονεκτημάτων της κάθε πλευράς.

 Η ισορροπία του τρόμου συνεχίζεται με άλλες μορφές. Ο λόγος αυτός οδήγησε σε περιφερειακές συγκρούσεις στα Βαλκάνια, στη Μέση και Άπω Ανατολή στην περιοχή του Καυκάσου και πρόσφατα στις χώρες της Βόρειας Αφρικής και της Σαουδικής Χερσονήσου. Ιδιαίτερα σφοδρή είναι η σύγκρουση ανάμεσα στις ΗΠΑ και τη Ρωσία, όπου η πρώτη με στρατηγικές ψυχρού πολέμου, προσπαθεί να δαιμονοποιήσει την δεύτερη στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δημιουργήσει εχθρικά αντανακλαστικά κυρίως στις λεγόμενες Νέες Χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που ήταν κάτω από τον ρωσικό ζυγό. Ο προσεταιρισμός των κρατών που συνορεύουν με τη Ρωσία, όπως η Ουκρανία και η Γεωργία και η τυχόν ένταξή τους στο ΝΑΤΟ καθώς και η πρόθυμη εγκατάσταση από μέρους της Πολωνίας και Τσεχίας πυραυλικών συστημάτων, που στρέφονται ευθέως εναντίον της Ρωσίας, δημιουργεί επικίνδυνη ένταση στην περιοχή όχι μόνο του Καυκάσου, αλλά και στην Ευρώπη ολόκληρη.

Η στρατηγική των ΗΠΑ φαίνεται πως αποβλέπει στον αποκλεισμό της Ρωσίας στο να αποτελέσει ενεργειακό εταίρο της Ευρώπης, φοβούμενη την σταδιακή εξάρτησή της από την πρώτη. Επενδύει λοιπόν όλα τα διπλωματικά, οικονομικά, στρατιωτικά και ψυχολογικά μέσα που διαθέτει ακόμη, για να εξασφαλίσει την αποδέσμευση της Ευρώπης από την πετρελαϊκή εξάρτησή της από τη Ρωσία. Τα πρόσφατα γεγονότα στη Βόρεια Αφρική και κυρίως στις πετρελαϊκές χώρες επιβεβαιώνουν την απόφαση της πλανητικής υπερδύναμης και των συμμάχων της στο ΝΑΤΟ για τον έλεγχο των ενεργειακών πηγών ει δυνατόν παγκοσμίως. Ακριβώς σ’ αυτά τα πλαίσια εντάσσεται και ο αποκλεισμός της Ελλάδας από οποιαδήποτε προσέγγιση με την Ρωσία στον πετρελαϊκό τομέα και όχι μόνο.

Το παράδειγμα του Νοβοροσίσκ – Μπουργάς – Αλεξανδρούπολη, που κόστισε στον Κωνσταντίνο Καραμανλή την εξουσία, πέρα από τις δικές του ανεπάρκειες, (ο Γιώργος Παπανδρέου δεν είναι λιγότερο ανεπαρκής), είναι και αποτελεί μια χαρακτηριστική περίπτωση επιβολής των ΗΠΑ  στους υποτελείς (8). Το ίδιο στρατηγικό σχέδιο με κάθε φορά άλλα μέσα επιχειρείται και στην Βόρειο Αφρική και κυρίως στη Λιβύη, η οποία αρνείται να υποταχθεί οικιοθελώς στις ΗΠΑ και τους συμμάχους της. Το καθεστώς του Καντάφι ωστόσο είναι ευάλωτο και δεν έχει εκείνα τα εχέγγυα για να αποτρέψει την επιβολή των ιμπεριαλιστικών δυνάμεων της Δύσης. Ο έλεγχος που επιδιώκει η Δύση είναι ανυποχώρητος και δεν υπολογίζει ανθρώπινες απώλειες.
 Το συμφέρον της Παγκοσμιοποίησης και της Νέας Τάξης «über alles».


Σημειώσεις
1 Στην περίπτωση αυτή δεν έχει σημασία ποια είναι η συγκεκριμένη πηγή ενέργειας. Σήμερα είναι σαφώς το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο, αύριο μπορεί να είναι κάποια άλλη. Το ουράνιο κατέχει στην περίπτωση αυτή εξέχουσα θέση. Και διαπιστευμένα υπάρχει ουράνιο στην Κεντρική Μακεδονία και Θράκη, όπως και χρυσός. Για πετρέλαιο μάλλον δεν πρέπει να υπάρχει καμία αμφιβολία.
2 Έτσι μόνο μπορούν να εξηγηθούν και τα φαινόμενα στη Βόρεια Αφρική καθώς και στο Αφγανιστάν. Η προπαγάνδα για δημοκρατικές ευαισθησίες και ανθρώπινα δικαιώματα αποτελούν φτηνή δικαιολογία για όσους από συμφέρον ή ηλιθιότητα είναι επιρρεπείς σε τέτοιες υποκριτικές επιχειρηματολογίες.
3 Η περίπτωση του Ιράκ έχει και μια άλλη διάσταση, πολύ σημαντική. Η εισβολή και κατοχή του Ιράκ από τα αμερικανικά και αγγλικά στρατεύματα δεν οφειλόταν, όπως αποδείχτηκε, για τα υποτιθέμενα όπλα μαζικής καταστροφής, αλλά κυρίως γιατί ο Σαντάμ Χουσείν πουλούσε το πετρέλαιο, όχι σε δολάρια, αλλά σε άλλα νομίσματα. Αυτό θα αποτελούσε θανάσιμο πλήγμα για το δολάριο. Το ίδιο πράττει το Ιράν και η Βενεζουέλα.
4 Τα Σκόπια αποτελούν ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα κράτους – προτεκτοράτου των ΗΠΑ.

 5 Ο Νέο – Οθωμανισμός παρουσιάζεται όχι μόνο ως περιφερειακή ιμπεριαλιστική δύναμη, στρατιωτικά, πολιτικά και οικονομικά, αλλά και με πολιτιστικά χαρακτηριστικά, με τη μορφή της πολιτιστικής παγκοσμιοποίησης. Γι’ αυτό τονίζει ό γνωστός Ούγγρος φιλόσοφος Ίστβαν Μεζάρος, ότι «Οι ‘μικρότεροι εταίροι’ προσπαθούν να επιβάλουν τα πολιτιστικά συμφέροντά τους στις μικρότερες χώρες, στον βαθμό που τους το επιτρέπει ο ρόλος τους ως μικρών εταίρων των ΗΠΑ». Βλ. συνέντευξη του Ίστβαν Μεσάρος στο κυριακάτικο Βήμα, 21/11/1999, με τίτλο: «Η Αριστερά στον 21ο αιώνα». Ασφαλώς στους «μικρότερους εταίρους υπάγεται και η Τουρκία.
 6 Βλ. στο θέμα την ανάλυσή στο ιστολόγιό μου: www.damonpontos.gr, με τίτλο: «EΝΑ ΕΦΙΑΛΤΙΚΟ, ΟΡΓΟΥΕΛΙΑΝΟ ΣΕΝΑΡΙΟ για Μακεδονία, Θράκη, Ήπειρο». Στην ανάλυσή μου αυτή καταγράφω με ντοκουμέντα την επεκτατική πολιτική των γειτόνων μας, εκτός από την Κύπρο και το Αιγαίο και στο χώρο της Βορείου Ελλάδας, την οποία προσπαθούν οι ανωτέρω, σε αγαστή συνεργασία και καθοδήγηση, κυρίως από τους «υπερατλαντικούς φίλους μας», αλλά και τους εδώ συνεργάτες τους, να αποσπάσουν από τον υπόλοιπο κορμό της Ελλάδας.
7 Συνέντευξη του Σόρος στον Παπαχελά, εφημ. «Καθημερινή», 17/11/2009. 8 Ο έλεγχος των ΗΠΑ δεν έχει να κάνει μόνο με τις πηγές και τους αγωγούς πετρελαίου, αλλά και με τον έλεγχο των ίδιων πλουτοπαραγωγικών πηγών της Ελλάδας, όπως το πετρέλαιο, το ουράνιο κ. λπ.

Εστάλει με e-mail