Την παραμονή της μεγάλης γιορτής της Μεγαλόχαρης στην Τήνο, τα πλήθη των πιστών συνέρεαν με τα βαπόρια απο τα διάφορα μέρη της Ελλάδος για να προσκυνήσουν την Παναγιά.

 Μέσα σ΄ αυτήν την λαοθάλασσα, τριγύριζαν και Ιταλοί πράκτορες για να συλλέξουν και να δώσουν πληροφορίες στον Ιταλό Γενικό Διοικητή Δωδεκανήσου Ντέ Βέκκι για την θέση των ελληνικών πολεμικών πλοίων και κυρίως για το καταδρομικό “Έλλη” που ήταν αγκυροβολημένο ανοικτά του...
λιμανιού.

Ο κόσμος ανύποπτος σηκώθηκε το πρωί της επομένης για να πάει στην εκκλησία για να προσκυνήσει. Την ώρα εκείνη ο Ντε Βέκκι δίνει εντολή στον διοικητή του ναυλοχούντος στην Λέρο Ιταλικού Στόλου να κτυπήσει. Ο Ιταλός ναύαρχος μεταβιβάζει την διαταγή στον πλοίαρχο ενός υποβρυχίου που περιπολούσε ανοικτά της Τήνου και εκείνος επιτίθεται εν καιρώ ειρήνης απροειδοποίητα και χωρίς καμία πρόκληση κατά της “Έλλης”.

Η ώρα ήταν 8.30 το πρωί όταν ενας δυνατός κρότος συγκλόνισε το “Έλλη”. Ύστερα ενας δεύτερος, ενας τρίτος που ακούστηκαν κοντά στην προκυμαία. Ο κόσμος που βρισκόταν κοντά στο λιμάνι, πανικοβλήθηκε. Στο “Έλλη”, ο κυβερνήτης του σκάφους πλοίαρχος Β.Ν. Άγγελος Χατζόπουλος, διέταξε συναγερμό και έτρεξε να δει ο ίδιος τι ακριβώς συμβαίνει. Έκπληκτος βλέπει το πλοίο κτυπημένο και να γέρνει και στον λιμενοβραχίονα να ακούγονται οι εκρήξεις απο δύο άλλες τορπίλες.

Προλαβαίνει και τηλεγραφεί αμέσως στην Αθήνα και αναφέρει το συμβάν. Ο κόσμος στην Τήνο αλλόφρων τρέχει στο Ναό της Παναγίας όπου βρίσκει καταφύγιο και προσεύχεται ζητώντας την βοήθεια της Μεγαλόχαρης.

Στην Αθήνα ο πρωθυπουργός Μεταξάς καλεί τον υφυπουργό Ναυτικών Ιπποκράτη Παπαβασιλείου και του λέει για το συμβάν:

“Γνωρίζουμε Ιπποκράτη για τον δράστη, αλλά δεν πρέπει να οξύνουμε την κατάσταση. Ας κάνουμε πώς δεν καταλάβαμε τίποτα και ας μην δείξουμε πανικό”. Ταυτόχρονα ο υφυπουργός Τύπου Θ. Νικολούδης εκδίδει ανακοίνωση στην οποία μεταξύ άλλων αναφέρει οτι «η τορπίλη έπληξε το «Έλλη» το λεβητοστάσιο το οποίο εξερράγη και η πυρκαϊά που εκδηλώθηκε μεταδόθηκε στο εσωτερικό του πλοίου και το πλήρωμα αναγκάσθηκε να το εγκαταλείψει»

Λίγο μετά το πλοίο βυθίσθηκε στις 9.45΄. Στην ίδια ανακοίνωση αναφέρθηκε οτι υπήρξε ενας νεκρός ο κελευστής μηχανικός Παπανικολάου και 29 τραυματίες. Μεταξύ του αστικού πληθυσμού, “μία γυναίκα αρμενικής καταγωγής εμωλωπίσθη επι της προκυμαίας και ενας άνδρας απέθανε συνεπεία καρδιακής προσβολής”. Η κυβερνητική ανακοίνωση σκοπίμως απέκρυπτε την εθνικότητα του υποβρυχίου που έπληξε το “Έλλη” αν και γνώριζε τον δράστη.

Μία Επιτροπή απο ανωτάτους αξιωματικούς (Καββαδίας, Χατζόπουλος και Δούσης) έβαλε δύτες και ανέσυραν απο τον βυθό τεμάχια των τορπιλών. Στο πόρισμά τους κατέληγαν οτι “ το “Έλλη” εβυθίσθη παρά ιταλικών τορπιλών βληθεισών υπο ιταλικού υποβρυχίου”.

Το θράσος των Ιταλών ήταν απύθμενο. Παρά τις διαβεβαιώσεις που έδινε η κυβέρνηση για την άγνωστη εθνικότητα του υποβρυχίου για να μην οξύνει την κατάσταση, οι Ιταλοί εγίνοντο περισσότερο επιθετικοί. Σύμφωνα με το υπ. Αριθ. 121/16-8-1940 τηλεγράφημα του πρεσβευτή μας στη Ρώμη Ιωάννη Πολίτη, “ η Ιταλία επιδιώκει να αναγάγη την Ελλάδα δια τρομοκρατήσεως απο τούδε εις την διαδικασίαν των εδαφικών συζητήσεων και παραχωρήσεων εν Ηπείρω ή να επιτύχη ορισμένα στρατηγικά πλεονεκτήματα εν τω θαλασσίω αγώνι ή και αμφότερα…”



Ταυτόχρονα στη Ρώμη ο εκπρόσωπος Τύπου της ιταλικής κυβερνήσεως σε δηλώσεις του προς τους ξένους ανταποκριτές τόνιζε ανερυθρίαστα οτι η βύθιση του “Έλλη” είναι τέχνασμα των Άγγλων για να αναστατώσουν τα Βαλκάνια και να δηλητηριάσουν τις ελληνοϊταλικές σχέσεις !

Και έφερε σαν απόδειξη το ότι αμέσως μετά το συμβάν έσπευσαν πρώτοι οι Άγγλοι, πριν παρέλθει ο αναγκαίος χρόνος για την εξακρίβωση, και δια του ραδιοφώνου ανακοίνωσαν οτι στην περιοχή της Τήνου δεν βρισκόταν την ημέρα εκείνη δικό τους υποβρύχιο! Και υπογράμμιζε επίσης οτι “ η Ιταλία πιστή εις τας γνωστάς ιταλικάς παραδόσεις τιμιότητος εχρειάσθη τρείς ημέρας δια να εξακριβώση και να βεβαιώση σήμερον οτι το Επιτελείον ουδεμίαν ενέργειαν τορπιλισμού αναφέρει και οτι ουδέν ιταλικόν υποβρύχιον ευρίσκετο εκεί…”

Τι απύθμενο θράσος ! Ήθελαν να εμφανισθούν θύματα προβοκάτσιας !… Το “Έλλη” ήταν 2.600 τόνων. Ναυπηγήθηκε στη Φιλαδέλφεια των ΗΠΑ το 1912 για λογαριασμό των Κινέζων. Αγοράστηκε από την Ελλάδα το 1914 και εντάχθηκε στον στόλο μας μαζί με το θωρηκτό “Αβέρωφ” το οποίο είχε ναυπηγηθεί στο Λιβόρνο για λογαριασμό των Τούρκων !

 Το “Έλλη” ανέπτυσσε ταχύτητα 20 κόμβων. Μετά την λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το Συνέδριο Ειρήνης των Παρισίων παραχώρησε το 1947 στη χώρα μας το ιταλικό πολεμικό “Ευγένιος της Σαβοΐας” υπό μορφή επανορθώσεως. Το πλοίο, αφού επισκευάστηκε και ανανεώθηκε ο εξοπλισμός και τα οπλικά του συστήματα, εντάχθηκε στον Στόλο μας ως “Έλλη”, σε ανάμνηση του βυθισθέντος στην Τήνο του παλιού εύδρομου πλοίου μας.


Εl Νews.