"Όσο περισσότερο τα παιδιά παραμένουν εξαφανισμένα, τόσο πιο ευάλωτα είναι και τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος που διατρέχουν στο να πέσουν θύματα εκμετάλλευσης και εμπορίας. "

Αυτό ήταν το βασικό μήνυμα που διατυπώθηκε στο Φόρουμ Νοτιοανατολικής Ευρώπης που διοργανώθηκε στη Θεσσαλονίκη, στις 8 και 9 Μαΐου 2014 από «Το Χαμόγελο του Παιδιού» και το ...
Κέντρο Νοτιοανατολικής Ευρώπης για την εξαφάνιση και εκμετάλλευση παιδιών (SEEC).

Περισσότεροι από 90 συμμετέχοντες εκπροσωπώντας 50 περίπου εθνικούς, περιφερειακούς και διεθνείς οργανισμούς και φορείς συμφώνησαν στην ανάγκη να ενισχύσουν την μεταξύ τους περιφερειακή συνεργασία, ώστε να καταπολεμήσουν αποτελεσματικότερα τα φαινόμενα των εξαφανισμένων παιδιών και της εμπορίας παιδιών. Η διασφάλιση της προστασίας των παιδιών απαιτεί την επανεξέταση των ήδη υφιστάμενων συστημάτων και μηχανισμών, ώστε να εντοπιστούν πιθανά κενά, ενώ η εναρμόνιση της συλλογής δεδομένων, η εφαρμογή ήδη υφιστάμενων και νέων εργαλείων, όπως είναι η χρήση και επέκταση της «116 000 Ευρωπαϊκής Γραμμής για τα εξαφανισμένα παιδιά» και η δημιουργία κόμβων ενημέρωσης (Info desks) μπορούν να βοηθήσουν κρατικούς και μη-κρατικούς φορείς, ώστε να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικότερα τα σοβαρά αυτά προβλήματα και τη διασύνδεση των εξαφανίσεων και της εμπορίας παιδιών.

Προκειμένου να αναδειχτούν αυτά τα προβλήματα και να εξερευθούν τρόποι βελτίωσης της αντιμετώπισης αυτών των φαινομένων «Το Χαμόγελο του Παιδιού» και το Κέντρο Νοτιοανατολικής Ευρώπης για την εξαφάνιση και εκμετάλλευση παιδιών (SEEC) οργάνωσαν το ομώνυμο Φόρουμ υπό την αιγίδα της Ελληνικής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ, την υποστήριξη του Διεθνούς Κέντρου για τα Εξαφανισμένα και υπό Εκμετάλλευση Παιδιά (ICMEC) και της Πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ελλάδα. Το Φόρουμ έδωσε την ευκαιρία σε κρατικούς φορείς, μη-κυβερνητικές οργανώσεις και διεθνείς οργανισμούς να συζητήσουν τα σοβαρά προβλήματα των εξαφανισμένων παιδιών και της εμπορίας παιδιών, να ανταλλάξουν γνώση και να μοιραστούν καλές πρακτικές καταπολέμησης.

Στη διάρκεια του Φόρουμ παρουσιάστηκαν σημαντικά στοιχεία που αναδεικνύουν τη διάσταση των φαινομένων.
Συγκεκριμένα:
● 250.000 παιδιά υπολογίζεται ότι εξαφανίζονται σε ετήσια βάση στην Ε.Ε.
● 800.000 παιδιά εξαφανίζονται κάθε χρόνο στις ΗΠΑ, αριθμός που μεταφράζεται σε 2.000 εξαφανίσεις την ημέρα.
● Οι φυγές παιδιών είναι η πιο συχνή κατηγορία εξαφανίσεων, πάνω από το μισό του συνολικού αριθμού των εξαφανίσεων στα κράτη μέλη της Ε.Ε. Οι γονικές αρπαγές και οι εξαφανισμένοι ασυνόδευτοι ανήλικοι μετανάστες ακολουθούν ως οι πιο συχνές κατηγορίες.
● Σύμφωνα με την Έκθεση UK APPG Report from the joint Inquiry into Children who go missing from Care from 2012, τα παιδιά θύματα εμπορίας συνήθως εγκαταλείπουν μέσα στις πρώτες 48 ώρες τους χώρους φροντίδας.
● Μόνο 9 κράτη-μέλη της Ε.Ε διαθέτουν σαφή στοιχεία για τις φυγές παιδιών.
● 1 στα 7 παιδιά που επιλέγουν τη φυγή είναι πιθανό να πέσουν θύματα εμπορίας.
● Η παγκόσμια έκθεση του Γραφείου των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα το 2012 καταδεικνύει ότι από τα διαπιστωμένα θύματα εμπορίας την περίοδο 2007-2010, 27% των θυμάτων ήταν παιδιά, ενώ την περίοδο 2003-2006 το αντίστοιχο ποσοστό ανήρχετο στο 20%.
● Στις περιπτώσεις παιδιών θυμάτων οι περισσότερες αυτών αφορούσαν σε κορίτσια: δύο στα τρία παιδιά θύματα ήταν κορίτσια, ενώ ένα στα τρία παιδιά ήταν αγόρια.
● Η Νοτιοανατολική Ευρώπη αποτελεί την πιο συχνή περιοχή προέλευσης θυμάτων εμπορίας που βρίσκονται στην Κεντρική και Δυτική Ευρώπη: 30% των θυμάτων διασυνοριακής εμπορίας είναι πολίτες χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
● Σύμφωνα με την Eurostat το ποσοστό παιδιών θυμάτων εμπορίας στην Ε.Ε προσεγγίζει το 15% για την περίοδο 2008, 2009 και 2010.
● Σύμφωνα με την ίδια πηγή, το 12% των θυμάτων είναι κορίτσια και το 3% είναι αγόρια από το συνολικό αριθμό θυμάτων εμπορίας.




Στην εναρκτήρια ομιλία του, ο Πρόεδρος του οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού», Κώστας Γιαννόπουλος, αναφέρθηκε στις δράσεις του οργανισμού. «Οι ανάγκες σε στέγαση, διατροφή, υγεία, εκπαίδευση και παιδική προστασία στην Ελλάδα της κρίσης είναι τεράστιες. Με τη στήριξη των εθελοντών μας και του κόσμου καταφέραμε το 2013 να στηρίξουμε 63,299 παιδιά και τις οικογένειες τους» τόνισε ο κ. Γιαννόπουλος. Στάθηκε, επίσης, στη σημασία του έργου που επιτελεί το Κέντρο Νοτιοανατολικής Ευρώπης (SEEC), το οποίο δημιουργήθηκε το 2010 με την υιοθέτηση ατζέντας δράσης από Υπουργούς κυβερνήσεων, εκπροσώπους επιβολής του νόμου και μη-κυβερνητικών οργανώσεων από 13 χώρες που συμμετείχαν στο 1ο Βαλκανικό Φόρουμ το 2007 στην Αθήνα.

Εναρκτήριες ομιλίες και χαιρετισμούς απηύθυναν ο Δήμαρχος Θεσσαλονίκης, Γιάννης Μπουτάρης, ο Εθνικός Εισηγητής για θέματα καταπολέμησης της Εμπορίας Ανθρώπων, κ. Ηρακλής Μοσκώφ και ο Γενικός Πρόξενος των ΗΠΑ στη Θεσσαλονίκη, κ. Robert P. Sanders.

Ανοιχτή συζήτηση ακολούθησε ανάμεσα στην κα. Olgica Cekic, Συντονίστρια του Κέντρου Νοτιοανατολικής Ευρώπης, στην κα. Ruth Freedom Pojman, Συντονίστρια Καταπολέμησης της Εμπορίας του ΟΑΣΕ, στην κα. Caroline Humer, Διευθύντρια Προγραμμάτων του Διεθνούς Κέντρου για τα Εξαφανισμένα και υπό Εκμετάλλευση Παιδιά (ICMEC), στην κα. Delphine Moralis, Γενική Γραμματέα της Ευρωπαϊκής Ομοσπονδίας για τα Εξαφανισμένα Παιδιά (MCE), στον κ. Δανιήλ Εσδράς, Επικεφαλής του Γραφείου Ελλάδας του Διεθνούς Οργανισμού Μετανάστευσης και στην κα. Alina Brasoveanu, Αντιπροέδρου Α’ της GRETA στο Συμβούλιο της Ευρώπης. Η συζήτηση εστίασε στις δράσεις διαφορετικών δρώντων και οργανισμών στο πεδίο των εξαφανίσεων των παιδιών και της εμπορίας παιδιών σε περιφερειακό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.

Η Συντονίστρια του Κέντρου Νοτιοανατολικής Ευρώπης αναφέρθηκε στις δράσεις του Κέντρου για την επέκταση της «116 000 Ευρωπαϊκής Γραμμής για τα εξαφανισμένα παιδιά», στην παροχή εκπαίδευσης σε συνεργαζόμενους οργανισμούς και στην ανταλλαγή καλών πρακτικών. Η Caroline Humer έδωσε έμφαση στην έλλειψη κοινής αντιμετώπισης των περιστατικών εξαφανίσεων και απαγωγής παιδιών, όπως και αξιόπιστων δεδομένων. Η Delphine Moralis παρουσίασε σημαντικά στοιχεία που κατέδειξαν τη σαφή διασύνδεση ανάμεσα στις εξαφανίσεις και στον κίνδυνο της εμπορίας για τα παιδιά. «Τα παιδιά είναι κάτοχοι δικαιωμάτων.

Κάθε περιστατικό παιδιού που εξαφανίζεται πρέπει να αντιμετωπίζεται ως περιστατικό απαγωγής ή εμπορίας μέχρι απόδειξης του αντιθέτου», τόνισε από την πλευρά της η κα. Ruth Freedom Pojman από τον ΟΑΣΕ, συμπληρώνοντας ότι οι αστυνομικές αρχές, οι υπηρεσίες μετανάστευσης και οι άλλοι εμπλεκόμενοι φορείς πρέπει να εξασφαλίσουν ότι τα παιδιά θύματα εμπορίας δεν συλλαμβάνονται ή κρατούνται, αλλά ότι τους παρέχεται πρόσβαση στη δικαιοσύνη. Στη διάρκεια της συζήτησης παρουσιάστηκαν στοιχεία που κατέδειξαν τις πραγματικές διαστάσεις των προβλημάτων στις σημερινές κοινωνίες. Οι συμμετέχοντες αντήλλαξαν τις εμπειρίες τους σε πρακτικό επίπεδο, ενώ ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην εφαρμογή των πολιτικών κατά της εμπορίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Η δεύτερη ημέρα των εργασιών του Φόρουμ περιλάμβανε 3 διαφορετικά πάνελ συζήτησης. Η κα. Caroline Humer, Διευθύντρια Προγραμμάτων του Διεθνούς Κέντρου για τα Εξαφανισμένα και υπό Εκμετάλλευση Παιδιά (ICMEC), η Mikaela Sundquist Hagan, Θεματική Σύμβουλος του οργανισμού «Save the Children»-Σουηδία, η Μαριέλλα Μιχαηλίδου, από την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (Γραφείο Ελλάδας) και η Ευτυχία Κατσιγαράκη Επικεφαλής της Διεύθυνσης Πρόληψης Εγκληματικότητας και Σωφρονιστικής Αγωγής Ανηλίκων του Υπουργείου Δικαιοσύνης αναζήτησαν τις διασυνδέσεις των εξαφανίσεων παιδιών με το φαινόμενο της εμπορίας. Πιο συγκεκριμένα, η συζήτηση εστίασε στο πόσο ευάλωτα είναι τα παιδιά που επιλέγουν τη φυγή από το σπίτι ή από κάποιο χώρο φροντίδας στο πλαίσιο της έκθεσης τους στον κίνδυνο να πέσουν θύματα εμπορίας, όπως και στο ζήτημα των εξαφανισμένων ασυνόδευτων μεταναστών ανηλίκων ως θύματα ή πιθανά θύματα εμπορίας.

Το 2ο πάνελ συζήτησης εστίασε στο ρόλο της «116000 Ευρωπαϊκής Γραμμής για τα εξαφανισμένα παιδιά» στην καταπολέμηση των περιστατικών εξαφανισμένων παιδιών και της εμπορίας παιδιών. Η Alexandra Baciu, Υπεύθυνης στο Ρουμανικό Κέντρο για τα εξαφανισμένα και κακοποιημένα παιδιά του οργανισμού «FOCUS Romania», η Jelena Buvac, Συντονίστρια της 116000 Γραμμής του οργανισμού «NGO ASTRA Anti–trafficking Action» από τη Σερβία και η Rossanka Venellinova, Πρόεδρος του «NADJA Centre» - Βουλγαρία αντήλλαξαν τις εμπειρίες του μέσα από τη λειτουργία της γραμμής και παρουσίασαν πρακτικά παραδείγματα ως προς τον τρόπο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί η Ευρωπαϊκή γραμμή 116 000 ως εργαλείο αντιμετώπισης της εμπορίας παιδιών στην περιοχή της Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Το 3ο πάνελ συζήτησης εστίασε στις καλές πρακτικές του πεδίου. Ο Tomislav Ramljak, Πρόεδρος του Κέντρου για τα εξαφανισμένα και κακοποιημένα παιδιά, Κροατία, η Viorelia Rusu, Αντιπρόεδρος του Διεθνούς Κέντρου για την Προστασία και Προαγωγή των δικαιωμάτων των Γυναικών του οργανισμού «La Strada» - Μολδαβία, η Manca Rausl, επικεφαλής Πρόληψης του οργανισμού «Drustvo KLJUC» - Σλοβενία και η Ιωάννα Λαγουμιντζή, συντονίστρια της Ευρωπαϊκής Γραμμής 116 000 από τον οργανισμό «Το Χαμόγελο του Παιδιού» - Ελλάδα παρουσίασαν καλές πρακτικές, ποια στοιχεία έχουν λειτουργήσει αποτελεσματικά, ποιοι είναι οι παράγοντες επιτυχίας λειτουργίας της Γραμμής και ποια τα επόμενα βήματα που πρέπει να γίνουν. Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην εξεύρεση τρόπων ενίσχυσης των δυνατοτήτων των εμπλεκόμενων δρώντων και της αμοιβαίας περιφερειακής συνεργασίας στο συγκεκριμένο πεδίο.




Ο Πρόεδρος του οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού», Κώστας Γιαννόπουλος, στην καταληκτική ομιλία του ανακοίνωσε τα βασικά συμπεράσματα των συζητήσεων που προηγήθηκαν και τα οποία θα συμπτυχθούν στις Συστάσεις του Φόρουμ της Θεσσαλονίκης, οι οποίες και θα ανακοινωθούν σύντομα στην ιστοσελίδα του Κέντρου Νοτιοανατολικής Ευρώπης και του οργανισμού «Το Χαμόγελο του Παιδιού».



Combating missing children and child trafficking phenomena
Encouraging cooperation and coordination at regional level

“The longer the children are missing the more vulnerable they are and the higher the risk they run of being exploited and trafficked” were one of the key messages in the Southeastern European Forum which was held in Thessaloniki, Greece on 8 and 9 May 2014.

Over 90 participants from around 50 different national, regional and international stakeholders agreed on the need to enhance regional cooperation and coordination towards addressing the phenomena of missing children and child trafficking. Ensuring child protection in the region requires a review of the existing systems and mechanisms in order to identify the gaps, while the harmonization of data collection and the implementation of already existing and new tools, such as the use and expansion of 116 000 European Hotline for Missing children and the development of Information Desks could help public and non-public actors to better address these phenomena and the links of child disappearances and trafficking in children.

To discuss these issues and find ways of improving the situation the Greek NGO The Smile of the Child and the Southeastern European Center for Missing and Exploited Children (SEEC) organized this Forum under the auspices of the Hellenic Presidency of the Council of the European Union, with the support of the US-based International Centre for Missing and Exploited children (ICMEC) and the US Embassy in Greece. The Forum allowed civil society organizations and public authorities to explore the problems of missing children and child trafficking, exchange knowledge and share good practices.

Drawing on the panel presentations and discussions, key data on these problems emerged during the Forum:
● An estimated 250.000 children go missing every year in the EU;
● 800.000 children are reported missing every year in the US, that is more than 2,000 children every day;
● Runaways are the most often distinguished separate category, by more than a half of the EU Member States. Parental abductions and missing unaccompanied migrant minors are the other most common categories;
● According to the UK APPG Report from the joint Inquiry into Children who go missing from Care from 2012, children trafficked in the country usually run away within the first 48 hours of their placement in residential care;
● Only 9 EU Member States provide clear data on runaways;
● 1 in 7 runaway children is likely to become victims of trafficking;
● The Global Report of UNODC 2012 shows that of the detected victims of trafficking in the period 2007-2010, some 27% were children, while in the period 2003-2006, about 20 % were children;
● Among the child victims, there were more detected cases of trafficking of girls than of boys: two of every three trafficked children were girls, while one of every three was a boy;
● The most common origin of victims of cross-border trafficking in Western and Central Europe is the Southeastern Europe: 30% of victims of cross-border trafficking are nationals from this region;
● According to Eurostat the percentage of child victims of trafficking in human beings in the EU is close to 15 % covering the period for 2008, 2009 and 2010;
● According to the same source, girls account for 12 % and boys for 3 % of the total number of victims of trafficking in human beings.

In his opening address, The Chairman of “The Smile of the Child” Costas Yannopoulos referred to the initiatives of the Greek NGO ¡The Smile of the Child”. “The needs in housing, nutrition, healthcare, education and child protection in crisis-ridden Greece are enormous. Based solely on the support of our volunteers and donors we managed to cover a total number of 63,299 children and their families during 2013” Costas Yannopoulos said. He also highlighted the importance of the work promoted by the Southeastern European Center for Missing and Exploited Children (SEEC), which was created in 2010 following the adoption of an action agenda by government ministers, law enforcement officials and NGO¢s from 13 countries who attended the first Balkan Forum in Athens back in 2007.

Welcome and opening addresses were also made by Yiannis Boutaris, the Mayor of Thessaloniki, Heracles Moskoff, National Rapporteur to Monitor & Combat Trafficking in Human Beings and Robert P. Sanders, General Consul of the United States in Thessaloniki.

The opening remarks were followed by a lively panel discussion between Olgica Cekic, SEEC Coordinator; Ruth Freedom Pojman, Acting OSCE Coordinator for Combating THB; Caroline Humer, Program Director, International Centre for Missing and Exploited Children; Delphine Moralis, Secretary General, Missing Children Europe; Daniel Esdras, Head of the IOM Office in Greece; and Alina Brasoveanu, First Vice-President of GRETA, Council of Europe. The discussion was centred around the work of different actors and organizations in the area of missing children and child trafficking on a regional, European and global level.

SEEC Coordinator highlighted the work of SEEC towards promoting the expansion of 116 000 European Hotline for Missing Children across the region, providing training to partnering NGO¢s and sharing best practices. Caroline Humer from ICMEC gave emphasis to the lack of a common definition and standard response to missing/abducted children cases. “Just one missing child is one child too many” she commented when referring to the lack of reliable data. Delphine Moralis from MCE presented data that showed the clear links between missing children and the risk of trafficking. “Children are holders of rights. Every child that is missing should be treated as abducted or trafficked until proven otherwise," Ruth Freedom Pojman from OSCE pointed out, further highlighting that police, immigration authorities and other actors should ensure that child trafficking victims are not arrested or detained, but provided with access to justice.

More revealing data was also emerged during the discussion giving a clear picture on the real dimension of these phenomena in today¢s societies. Valuable input on the reality on the ground was also exchanged, while particular emphasis was given to the implementation of anti-trafficking policies.

Day 2 of the Forum included 3 different rounds of panel debates on different topics. Caroline Humer, Program Director, International Centre for Missing and Exploited Children; Mikaela Sundquist Hagan, Thematic Advisor Children on the move, Save the Children Sweden; Mariella Michalidou, Associate Community Services Officer for Children from UNHCR Athens, Greece; and Eftychia Katsigaraki, Head of Directorate of Juveniles' Criminality Prevention and Penitentiary Treatment, Hellenic Ministry of Justice explored the links between the missing children and child trafficking phenomena. More specifically, this debate was focused on the vulnerability of children who run away from home or institution in the context of their exposure to traffickers and to the issue of missing unaccompanied migrant minors as victims or potential victims of child trafficking.

This discussion was followed by a second panel on the role of 116 000 European hotline for missing children in addressing cases of missing children and child trafficking. Alexandra Baciu, Case Manager, Romanian Center for Missing and Exploited Children, FOCUS Romania; Jelena Buvac, Coordinator for the 116000 hotline, NGO ASTRA Anti–trafficking Action, Serbia; and Rossanka Venellinova, President, NADJA Centre, Bulgaria shared their experience and insights through the operation of the Hotline and gave practical examples on how the 116 000 tool can also become useful towards combating trafficking in children.



The third panel discussion was focused on best practices in the area. Tomislav Ramljak, President, Center for Missing and Exploited Children, Croatia; Viorelia Rusu, Vice President, International Center for Women Rights Protection and Promotion "La Strada", Moldova, Manca Rausl, Head of Preventive Activities, Drustvo KLJUC, Slovenia; and Ioanna Lagoumintzi, Social Worker, European Hotline 116000 Coordinator, The Smile of the Child, Greece were invited to contribute their expert input focusing on the best practices, what has worked, what are the success factors and on what would be important next steps to take. Specific emphasis was given towards exploring ways of enhancing stakeholders¢ capacities and fostering mutual regional cooperation in the field.

The Chairman of “The Smile of the Child” Costas Yannopoulos closed the event by announcing that the way ahead, following the key findings of the discussions, will be summarized in the Thessaloniki Forum Recommendations, which will soon be available on the website of SEEC - The Southeastern European Center for Missing and Exploited Children and “The Smile of the Child”.