Συμπεράσματα Μελέτης
Ανδριανού Γκουρμπάτση, Αντιστράτηγου - Υπαρχηγού Π.Σ,ε.α, Νομικού.
Ένα πολύ λογικό ερώτημα, που πλανάται και διαχέεται στην κοινωνία από κάθε πολίτη κυρίως μετά από κάθε μεγάλη δασική πυρκαγιά - γιατί, ως γνωστόν, οι δασικές πυρκαγιές περισσότερο από τις αστικές επικοινωνιακά επηρεάζουν, ευαισθητοποιούν και φορτίζουν συναισθηματικά την κοινή γνώμη - ή μετά από τη σύλληψη κάποιου εμπρηστή ή την αθώωση του, είναι της μορφής:

''Γιατί δεν συλλαμβάνονται και τιμωρούνται οι εμπρηστές;''  ή σε άλλες πιο απλοϊκές διατυπώσεις: ''Και αυτόν τον ...
άφησαν ελεύθερο;'', ''Τι τους πιάνουν, αφού δεν τους τιμωρούν;''.

Απαντήσεις στα πολύ εύλογα και ορθώς διατυπωμένα προαναφερόμενα ερωτήματα του μέσου πολίτη, δίνονται μέσα από τα πολύ σημαντικά σχετικά και άκρως αποκαλυπτικά στοιχεία που αναδείχθηκαν για τα θέματα της εγκληματικότητας των εμπρησμών στην Ελλάδα και πιο ειδικά τα στοιχεία των καταδικασθέντων για όλες τις νομοτυπικές μορφές εγκλημάτων εμπρησμού, τα αίτια που εντοπίστηκαν και καταγράφηκαν, τα οποία έλαβαν τη μορφή Συμπερασμάτων στην πρόσφατη Μελέτη μου (1) με αντικείμενο ''Εγκληματικότητα των Εμπρησμών και Προφίλ των Εμπρηστών (2000 - 2010)'' και συνοψίζονται περιεκτικά ως εξής:
Δεν ανακαλύφθηκαν όλοι οι υπαίτιοι των πυρκαγιών (αστικών και αγροτοδασικών) για να παραπεμφθούν στην Δικαιοσύνη και να δικαστούν. Και τούτο γιατί από το συνολικό αριθμό των πυρκαγιών, μέσο ποσοστό (70,26%) για τις αστικές πυρκαγιές και (38,01%) για τις αγροτοδασικές πυρκαγιές, δηλαδή 7 στις 10 αστικές πυρκαγιές και σχεδόν 4 στις 10 αγροτοδασικές πυρκαγιές, με αποκλειστική ευθύνη του αρμοδίου διωκτικού μηχανισμού, δεν κατέστη δυνατόν να εξακριβωθούν τα αίτια που τις προκάλεσαν και κατά συνέπεια ποίοι οι υπαίτιοι αυτών. Συνεπώς οι δικογραφίες αυτές τίθενται στο αρχείο και οι υπαίτιοι δεν οδηγούνται στη Δικαιοσύνη.

Από το πολύ μικρό ποσοστό όσων πυρκαγιών εξακριβώθηκαν τα αίτια, οι υπαίτιοι αυτών των εγκλημάτων εμπρησμού και εμπρησμού σε δάση, δεν παραπέμφθηκαν να δικαστούν όλοι. Και τούτο προφανώς γιατί: α) Είτε δεν εξιχνιάσθηκαν όλες οι υποθέσεις και συνεπώς δεν κατέστη δυνατόν να εντοπιστούν και συλληφθούν οι δράστες, συνεπώς οι δικογραφίες παραμένουν στο αρχείο αγνώστων δραστών. β) Είτε οι δικογραφίες που σχηματίστηκαν από τις ανακριτικές αρχές, λόγω πλημμελούς ή και ανεπαρκούς άσκησης των ειδικών ανακριτικών καθηκόντων του προσωπικού τους, δεν περιείχαν επαρκή αποδεικτικά στοιχεία για την ποινική δίωξη των δραστών ή την παραπομπή τους στο ακροατήριο του αρμοδίου δικαστηρίου.

Από όσους παραπέμφθηκαν να δικαστούν, ως υπαίτιοι εγκλημάτων εμπρησμού ή εμπρησμού σε δάση, είτε δεν καταδικάστηκαν όλοι, ούτε καν το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών, είτε σε όσους καταδικάστηκαν, επιβλήθηκαν ''ήπιες'', ως προς το ύψος, ποινές. Συγκεκριμένα πανελλαδικά καταδικάστηκε 1 στους 172 φερόμενους κατηγορούμενους για εγκλήματα εμπρησμού, δηλαδή ποσοστό καταδικασθέντων (0,48%) ή διαφορετικά (0,3) άτομα / 100.000 κατοίκους και 1 στους 32 φερόμενους κατηγορούμενους για εγκλήματα εμπρησμού σε δάση, δηλαδή ποσοστό καταδικασθέντων (3,14%) ή διαφορετικά (2) άτομα / ανά 100.000 κατοίκους. Το ότι δεν καταδικάστηκαν όλοι από όσους παραπέμφθηκαν να δικαστούν, είναι πάλι ευθύνη του διωκτικού μηχανισμού, γιατί δεν υπήρχαν εκείνα τα αποδεικτικά στοιχεία να οδηγήσουν στην έκδοση καταδικαστικής απόφασης. Το ότι όμως επιβλήθηκαν ''ήπιες'' ποινές, είναι ευθύνη και αρμοδιότητα των δικαστών.

Μετά τα ανωτέρω και προκειμένου να δοθούν απαντήσεις στα προαναφερόμενα ερωτήματα κάθε πολίτη, είναι προφανές ότι δεν συλλαμβάνονται και τιμωρούνται οι εμπρηστές, και γι΄ αυτό ευθύνονται συμπερασματικά τα εξής:
Ο διωκτικός μηχανισμός είναι αναποτελεσματικός. Συγκεκριμένα καταδεικνύεται προφανώς έλλειμμα ικανοποιητικής και αποτελεσματικής λειτουργίας του αρμόδιου για την πρόληψη και καταστολή των εγκλημάτων εμπρησμού και εμπρησμού σε δάση και γενικά της εγκληματικότητας των εμπρησμών διωκτικού μηχανισμού.

Για παράδειγμα στην Περιφέρεια της Αττικής, που καταδεικνύεται, σε σχέση με τις άλλες Περιφέρειες, το μεγαλύτερο ποσοστό διαπραχθέντων εγκλημάτων εμπρησμού, ήτοι εκδηλώνεται σχεδόν 1 στις 2 αστικές πυρκαγιές που εκδηλώνονται συνολικά στην Ελλάδα, εμφανίζει τον μεγαλύτερο δείκτη εγκληματικότητας εμπρησμών καθώς και αστικών πυρκαγιών / ανά 100.000 κατοίκους, εμφανίζει ωστόσο το μικρότερο ποσοστό καταδικασθέντων (0,2) άτομα / 100.000 κατοίκους. Και τούτο γιατί ευθύνεται ο διωκτικός μηχανισμός, ο οποίος προφανώς έχει τα ανωτέρω χαρακτηριστικά στοιχεία αναποτελεσματικότητας και ελλείμματος ικανοποιητικής επιχειρησιακής λειτουργίας.

Η επιείκεια των δικαστικών λειτουργών. Ειδικότερα οι δικαστές, για να μην τους αδικούμε αλλά και να ακριβολογούμε, δεν ευθύνονται ούτε γιατί δεν ανακαλύπτονται και συλλαμβάνονται, ούτε γιατί δεν παραπέμπονται να δικαστούν, ούτε επίσης γιατί δεν καταδικάζονται όλοι. Για το μόνο που μπορεί να ''χρεωθούν'' και τους αποδοθεί, με κάθε σεβασμό στο λειτούργημα τους, είναι η επιεικής διάθεση τους μόνον σε ότι αφορά την επιβολή του ύψους των ποινών, που επιβλήθηκαν, σύμφωνα με την εν λόγω Μελέτη, στους εμπρηστές.

Για παράδειγμα, α) στα εγκλήματα εμπρησμού, σε 1 στους 2 εμπρηστές αναστέλλεται η επιβληθείσα ποινή, σε περισσότερους από 9 στους 10 εμπρηστές επιβάλλεται ποινή φυλάκισης, σε 1 στους 31 καταδικασθέντες εμπρηστές επιβάλλεται κάθειρξη κ.α., β) στα εγκλήματα εμπρησμού σε δάση,, σε 7 στους 10 εμπρηστές σε δάση αναστέλλεται η επιβληθείσα ποινή, σχεδόν 10 στους 10 εμπρηστές σε δάση επιβάλλεται φυλάκιση, σε 9 στους 10 εμπρηστές σε δάση η φυλάκιση που επιβάλλεται είναι μέχρι 1 έτος κ.α

Δεν ευθύνονται επίσης οι δικαστικοί λειτουργοί, ούτε και για τον χαρακτηρισμό της πράξης, ως πλημμελήματος ή κακουργήματος. Γιατί μπορεί ο Εισαγγελέας να ασκεί τη σχετική δίωξη ανάλογα, βασιζόμενος όμως πάντοτε στο αποδεικτικό υλικό που συγκεντρώνει κάθε φορά πάλι ο διωκτικός μηχανισμός και συνοδεύει τον δράστη μέσα στη σχετική δικογραφία.

Μελέτη ''Εγκληματικότητα των Εμπρησμών και Προφίλ των Εμπρηστών (2000 -2010)'',
Ανδριανού Γκουρμπάτση, Αντιστράτηγου - Υπαρχηγού Π.Σ,ε.α, Νομικού.