Άννα Λιάτσου, 
RBTH.
Η υποδιευθύντρια της Ρωσικής Συνεργασίας (Rossotrudnichestvo – Ομοσπονδιακή Υπηρεσία για θέματα της ΚΑΚ, Διασποράς και διεθνούς ανθρωπιστικής συνεργασίας), Λαρίσα Εφρέμοβα, μιλάει στην RBTH για την επιτυχή διάδοση της ρωσικής γλώσσας παγκοσμίως, παρ' ότι οι Δυτικές κυρώσεις την σαμποτάρουν.

Από τις 8 ως τις 11 Νοεμβρίου 2014 πραγματοποιήθηκε στη...
Βουλγαρία το πρώτο τα τελευταία 20 χρόνια μεγάλο διεθνές συνέδριο, αφιερωμένο στις νέες τεχνολογίες εκμάθησης της ρωσικής γλώσσας εξ αποστάσεως. Σύμφωνα με τους διοργανωτές, η δραστηριότητα προς την κατεύθυνση αυτή δεν θα ανοίξει μόνο τις πόρτες στους ξένους φοιτητές για σπουδές στη Ρωσία, αλλά θα φέρει πιο κοντά και τους ανθρώπους από διάφορες χώρες.

RBTH: Λαρίσα, ποιες είναι οι προοπτικές της συνεργασίας με τη Βουλγαρία στον τομέα της διδασκαλίας της ρωσικής γλώσσας; Πώς μπορεί να ωφελήσει τη Ρωσία;

Λ. Εφρέμοβα: Τα τελευταία 20 χρόνια, ένα γεγονός τέτοιου μεγέθους λαμβάνει χώρα για πρώτη φορά. Προηγουμένως, η Ρωσία στήριζε την προώθηση της ρωσικής γλώσσας. Ωστόσο, η δραστηριότητα αυτή δεν είχε πάντοτε καθολικό χαρακτήρα και δεν συνυπολόγιζε πάντα τις ανάγκες των ξένων φοιτητών και καθηγητών. Πριν από ενάμιση χρόνο, είχα συναντηθεί με «ρωσολόγους» στη Βουλγαρία και συζητήσαμε τι χρειάζονται τα ΑΕΙ, τα σχολεία και οι παιδικοί σταθμοί. Οι καθηγητές θέλησαν να διαπιστώσουν κατά πόσο έχει προοδεύσει η Ρωσία και σε ποιο βαθμό έχει αλλάξει η ίδια η γλώσσα. Γι’ αυτό, επί παραδείγματι, μια από τις ενότητες του συνεδρίου ήταν αφιερωμένη σε ένα νέο για εμάς θέμα, τη ρωσική γλώσσα στον τομέα των επιχειρηματικών επαφών.

Τι αναμένει η Ρωσία από αυτό; Διαμορφώνουμε ένα ποιοτικό δυναμικό γι’ αυτούς που ασχολούνται με τη ρωσική γλώσσα, τον πολιτισμό και τη λογοτεχνία της χώρας. Το ίδιο σημαντικός είναι και ο διμερής πολιτικός διάλογος, που σήμερα είναι αρκετά δύσκολο να οικοδομηθεί, αλλά ο οποίος ωστόσο δεν μπορεί να διακοπεί.
Ένα τμήμα της κοινωνίας -της ευρωπαϊκής και της ρωσικής- έχει επηρεαστεί από τις κυρώσεις. Ήταν σημαντικό για μας να νιώσουμε την αντίδραση, αν δηλαδή είμαστε απαραίτητοι στους Βούλγαρους καθηγητές. Το συνέδριο έδειξε ότι χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλο, και όχι μόνο από επαγγελματική άποψη.
Είδα το πόσο οργανικά αλληλένδετες είναι οι ιδιαιτερότητες και παραδόσεις των λαών μας. Αναμένουμε πως μέσω των Βουλγάρων καθηγητών ο διάλογος των πολιτισμών μας θα παραμείνει ζωντανός και στη νεότερη γενιά. Ειδικά μάλιστα τη στιγμή στη Βουλγαρία η ρωσική γλώσσα καταλαμβάνει σήμερα μια ισχυρή θέση, εφάμιλλη της αγγλικής, όπως μας ανέφερε η υφυπουργός Παιδείας και Επιστημών της Βουλγαρίας, κα Βάνια Κάστρεβα.

Η υποδιευθύντρια της Ρωσικής Συνεργασίας (Rossotrudnichestvo), Λαρίσα Εφρέμοβα. Πηγή: RIA Novosti

ΕΡ: Εκτός από τη Βουλγαρία, αναμένονται ανάλογα μεγάλα προγράμματα και σε άλλες χώρες;
ΑΠ: Αλλάζουμε τις προσεγγίσεις μας στη διεξαγωγή των εκδηλώσεων και προσαρμόζουμε τη λειτουργία των κέντρων μας επιστημών και πολιτισμού, των ρωσικών ΑΕΙ. Σχεδιάζουμε να προβούμε σε ενέργειες που θα φέρουν συνολικό χαρακτήρα. Στο έτος της γερμανικής γλώσσας στη Ρωσία πραγματοποιήσαμε την εκδήλωση «Ρωσική ανθρωπιστική αποστολή». Μια σημαντική δράση έχει προγραμματιστεί για το επόμενο έτος στην Ισπανία, στα πλαίσια του έτους πολιτιστικής ανταλλαγής και δεσμών. Επίσης, σχεδιάζουμε εκδηλώσεις στην Πολωνία, αλλά δεδομένου ότι η Πολωνία παραιτήθηκε από τη διεξαγωγή ενός έτους με περιεχόμενο ανάλογο όπως αυτό με την Ισπανία, νομίζω ότι εκεί θα είναι μικρότερης κλίμακας. Πολιτιστικές ανταλλαγές με την Ελλάδα

ΕΡ: Στις 27 Οκτωβρίου ο Βλαντίμιρ Πούτιν υπέγραψε Διάταγμα για τη διεξαγωγή έτους πολιτιστικής ανταλλαγής με την Ελλάδα. Είναι πιθανή η πραγματοποίηση στην Ελλάδα μιας εκδήλωσης για τη ρωσική γλώσσα, ανάλογης με αυτή που μόλις ολοκληρώθηκε στη Βουλγαρία;
ΑΠ: Βεβαίως είναι δυνατή. Ούτε με την Ελλάδα δεν έχουμε πραγματοποιήσει εδώ και αρκετό καιρό εκδηλώσεις ευρείας κλίμακας, αφιερωμένες στη ρωσική γλώσσα. Έχουμε προγραμματίσει σχέδια για την Ελλάδα το 2015.

ΕΡ: Το ελληνικό κοινό απασχολούν ζητήματα που συνδέονται με τη διδασκαλία της ρωσικής γλώσσας. Η Ελλάδα δεν περιλαμβάνεται στις 25 χώρες οι οποίες θεωρούνται υψηλής προτεραιότητας για τα προγράμματα ρωσικής γλώσσας, παρά το γεγονός ότι στη λίστα αυτή υπάρχουν άλλες βαλκανικές χώρες. Υπάρχει περίπτωση η Ελλάδα να συμπεριληφθεί σε αυτή μελλοντικά;
ΑΠ: Δεν υπάρχει συγκεκριμένη λίστα χωρών όπου η παρουσία μας είναι εντονότερη, σε σχέση με άλλες. Σήμερα προσπαθούμε να ανταποκρινόμαστε αποτελεσματικά στα συγκεκριμένα αιτήματα που προκύπτουν από κάθε χώρα. Αναλύουμε τις ανάγκες και αποφασίζουμε τι θα προσφέρουμε εκεί. Αλλού προωθούμε επιμορφωτικά προγράμματα, αλλού πολιτιστικές δραστηριότητες, και σε κάποια μέρη έμφαση δίνεται στην αύξηση της κατάρτισης ή στη δημιουργία δημιουργικών ομάδων.

ΕΡ: Στα μέρη όπου προωθείται η ρωσική γλώσσα, τηρείται μια προσεκτική στάση απέναντι στις άλλες γλώσσες των χωρών αυτών;
ΑΠ: Από τη ρωσική γλώσσα απουσιάζει ο επιθετικός χαρακτήρας. Η νοοτροπία της ρωσικής σχολής είναι ότι στις μεθόδους παρίσταται πάντοτε το «προσωπικό εγώ» του κάθε καθηγητή. Η χώρα μας είναι πολυεθνική, πραγματοποιείται εκμάθηση και διδασκαλία περισσότερων από 70 γλωσσών. Έχουμε μάθει από πολύ παλιά να εμπλουτίζουμε τη διδασκαλία με το εθνικό στοιχείο. Με τον ίδιο τρόπο ενεργούμε και στις άλλες χώρες.

ΕΡ: Πώς θα χαρακτηρίζατε την αποστολή της Ρωσικής Συνεργασίας;
ΑΠ: Πρόκειται για μια αποστολή ανθρωπιστικής υφής. Δεν επιθυμούμε να επιβάλουμε τις δικές μας απόψεις, θέλουμε να δείξουμε τα επιτεύγματα του πολιτισμού μας, της τέχνης, της λογοτεχνίας, της γλώσσας μας. Ναι, το καταθέτουμε αυτό στη δική μας γλώσσα και λέμε: «Δεχθείτε μας έτσι όπως είμαστε, άλλωστε είμαστε μαζί σας...». Ο στόχος μας είναι να δείξουμε ποια είναι η αξία μας στον πολυπολικό κόσμο.

ΕΡ: Η υφυπουργός Παιδείας και Επιστημών της Βουλγαρίας, κ. Βάνια Κάστρεβα, αναφέρθηκε στην υιοθέτηση των αντιρωσικών κυρώσεων και στην υποστήριξη αυτών που μαθαίνουν τη ρωσική γλώσσα στη Βουλγαρία. Πρόκειται για δυο διαφορετικά θέματα, και η βουλγαρική κυβέρνηση εκτιμά ιδιαίτερα τη δυνατότητα εκμάθησης της ρωσικής γλώσσας, επειδή ακόμη και οι Βούλγαροι μαθητές του σχολείου που γνωρίζουν τη ρωσική γλώσσα αποκτούν επιπλέον βαθμούς κατά την εισαγωγή σε εκπαιδευτικά ιδρύματα άλλων χωρών, για παράδειγμα στη Γερμανία, στην Αγγλία, στις ΗΠΑ και αλλού. Έγινε πιο δύσκολη η δουλειά της Ρωσικής Συνεργασίας; Υλοποιούνται τα σχέδιά σας στην Ουκρανία; Εμπόδισαν οι κυρώσεις στην πραγματοποίηση των ιδεών που είχαν προγραμματιστεί;

ΑΠ: Οι κυρώσεις δεν εμποδίζουν την υλοποίηση των προγραμμάτων ουμανιστικού χαρακτήρα της Ρωσικής Συνεργασίας. Σήμερα, από απόψεως ανθρωπιστικών επαφών η κατάσταση έχει ομαλοποιηθεί, επειδή όλοι κατανοούν ότι αυτό είναι αδύνατο να διακοπεί. Πραγματοποιήσαμε τα σεμινάρια ανάπτυξης της κατάρτισης ακόμη και στο Κίεβο, στις αρχές Οκτωβρίου. Υπάρχουν αρκετές τεχνολογίες που μπορούν να πείσουν έναν άνθρωπο για οτιδήποτε. Ο κόσμος όμως μορφώνεται ολοένα περισσότερο, οι άνθρωποι αρχίζουν να διερωτώνται τι συμβαίνει στην πραγματικότητα;

ΕΡ: Αλλάζει μήπως η ανθρωπιστική αποστολή της Ρωσίας εξαιτίας των κυρώσεων;
ΑΠ: Όταν στη Ρωσία δεν συμβαίνει τίποτε, τότε δεν γεννώνται και σπουδαία έργα, ενώ όταν η κατάσταση είναι δύσκολη, τότε οι νοητικές και δημιουργικές διαδικασίες ενεργοποιούνται σε τέτοιο βαθμό, που μπορώ να πω ότι ακόμη και αυτή η σημερινή πολιτική κατάσταση, είναι τελικά προς όφελος της Ρωσίας.

Η σύγχρονη Ρωσία.