Η «ουκρανική περίπτωση» δείχνει ότι το ΔΝΤ ακολουθεί τακτική δυο μέτρων και δυο σταθμών.

Αλεξέι Λοσάν, RBTH.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο επέτρεψε να δανείζονται χώρες που δεν έχουν επιστρέψει εγγυημένο από την κυβέρνησή τους εκπρόθεσμο χρέος. Η απόφαση αυτή θα επιτρέψει στο Ταμείο να συνεχίσει το ...
πρόγραμμα βοήθειας στην Ουκρανία, ακόμη κι αν η χώρα αυτή δεν επιστρέψει στη Ρωσία τα 3 δισ. δολάρια. Όπως εκτιμούν ρώσοι αναλυτές, η νέα πολιτική υπονομεύει τα θεμέλια του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Ουσιαστικά, το ΔΝΤ αποφάσισε να αναθεωρήσει την πολιτική του απέναντι στις χώρες με εκπρόθεσμο κρατικό εξωτερικό χρέος, όπως τονίζει το πρακτορείο Bloomberg επικαλούμενο τον διευθυντή επικοινωνίας του ΔΝΤ, Τζέρυ Ράις. Προηγουμένως, το καταστατικό του οργανισμού απαγόρευε τη χορήγηση οικονομικής βοήθειας σε χώρες, οι οποίες έχουν καθυστερήσει να εξοφλήσουν τα δάνεια που έχουν ήδη λάβει. Εναντίον της απόφασης στράφηκαν οι ρώσοι εκπρόσωποι στον οργανισμό, χωρίς να καταφέρουν ωστόσο να επηρεάσουν το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας, καθώς διαθέτουν μόνο το 2,39% των ψήφων στο συμβούλιο, αναφέρει η ρωσική εφημερίδα οικονομικών ειδήσεων RBC-Daily.

Πρόεδρος της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο και η γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Κριστίν Λαγκάρντ στο Κίεβο, 6 Σεπτεμβρίου 2015. Πηγή: Reuters

Ο Αντρέι Μαργκολίν, αντιπρύτανης της Ρωσικής Ακαδημίας Εθνικής Οικονομίας και Δημόσιας Διοίκησης, η οποία έχει στενές σχέσεις με τη ρωσική κυβέρνηση, αναφέρει ότι η απόφαση προσφέρει τη δυνατότητα και σε άλλους οφειλέτες να ερμηνεύσουν κατά το δοκούν τις υποχρεώσεις τους σε σχέση με τα εξωτερικά χρέη. Σύμφωνα με τον ίδιο, οι κίνδυνοι για τους πιστωτές αυξήθηκαν σημαντικά και αυτό δείχνει ότι μια μεταρρύθμιση του ΔΤΝ δεν είναι μακριά. Να σημειωθεί πως στις 20 Δεκεμβρίου 2015, η ουκρανική κυβέρνηση καλείται να εξοφλήσει στη Ρωσία 3 δισ. Δολάρια. Εντούτοις, όπως έχουν δηλώσει επανειλημμένα αξιωματούχοι της χώρας αυτής, δεν πρόκειται να το κάνουν. Σε περίπτωση μη αποπληρωμής των χρημάτων, σύμφωνα με τους προηγούμενους κανόνες του ΔΝΤ, ο οργανισμός θα έπρεπε να διακόψει τη βοήθεια προς την Ουκρανία.

Ανύπαρκτες εγγυήσεις.
Τον περασμένο Νοέμβριο, ο ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είχε προτείνει την αναδιάρθρωση του ουκρανικού χρέους των 3 δισ. δολ. Η Ουκρανία θα έπαιρνε μια παράταση ενός έτους και μετά θα έπρεπε να επιστρέψει το χρέος, καταβάλλοντας ετησίως από 1 δισ. επί τρία χρόνια. Ωστόσο, γι’ αυτό θα χρειάζονταν οικονομικές εγγυήσεις από άλλα κράτη, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και της ΕΕ, είτε από χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, μεταξύ αυτών και από το ΔΝΤ. Όπως δήλωσε στις 9 Δεκεμβρίου κατά τη συνάντηση με τον πρόεδρο ο υπουργός Οικονομικών, Αντόν Σιλουάνοφ, η Ρωσία δεν κατάφερε να λάβει τέτοιες εγγυήσεις. «Είχαμε επίσημη απόρριψη από την κυβέρνηση των ΗΠΑ για χορήγηση εγγυήσεων σχετικά με τις υποχρεώσεις της Ουκρανίας», ανέφερε συγκεκριμένα ο υπουργός. Σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών, οι ρωσικές αρχές σκοπεύουν ν’ απευθυνθούν στο Διεθνές Διαιτητικό Δικαστήριο του Λονδίνου, εάν η χώρα δεν πάρει πίσω τα χρήματα.

Ο αναλυτής της επενδυτικής εταιρίας Premier, Σεργκέι Ιλίν, αναφέρει ότι σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, ΕΕ και ΔΝΤ επιχειρούν να αποστασιοποιηθούν από αυτή τη διαφορά, προκειμένου η λύση της να αναζητηθεί αποκλειστικά μεταξύ Μόσχας και Κιέβου. Κατά τον ίδιο, όλοι κατανοούν σε μεγάλο βαθμό πως η χορήγηση αυτών των εγγυήσεων θα σημαίνει ουσιαστικά ότι για την Ουκρανία θα αναγκαστεί να πληρώσει η Ευρώπη. Η μη αποπληρωμή του χρέους, αναφέρει ο Ιλίν, θα αποτελέσει ούτως ή άλλως ένα βαρύ φορτίο για την Ουκρανία, επομένως θα είναι καλύτερα για όλους αν αυτό εξοφληθεί ή καταστεί δυνατή η αναδιάρθρωσή του. Από την πλευρά της η Ουκρανία εξηγεί τη στάση της με το ότι δεν μπορεί να προσφέρει στη Ρωσία καλύτερους όρους απ’ ό,τι στους άλλους πιστωτές, οι οποίοι ήδη έχουν συμφωνήσει να διαγράψουν ένα μέρος του χρέους.

Οι συνέπειες.
Η τελευταία φορά που άλλαξαν οι κανόνες δανεισμού του ΔΝΤ ήταν το 1998, όταν αυτό επέτρεψε το δανεισμό χωρών, οι οποίες δεν εξοφλούν τα χρέη στις εμπορικές Τράπεζες κατόχους των κρατικών ομολόγων τους. Ωστόσο, η οφειλή απέναντι σε διεθνείς οργανισμούς και άλλα κράτη δεν επέτρεπε στον οφειλέτη να λάβει χρήματα από το ΔΝΤ. Στο τέλος του περασμένου Οκτωβρίου η The Wall Street Journal επικαλούμενη τον πρώην εκπρόσωπο των ΗΠΑ στο συμβούλιο του ΔΝΤ Ντάγκλας Ρέντικερ, πληροφόρησε σχετικά με την πρόθεση του ΔΝΤ ν’ αλλάξει τους κανόνες, «προκειμένου να μην επιτρέψει στη Ρωσία να κρατά σε ομηρία προγράμματα του οργανισμού».

Πάντως, σύμφωνα με τον Σεργκέι Ιλίν, «το ΔΝΤ παραδοσιακά καθυστερεί, ελπίζοντας ότι το πρόβλημα θα λυθεί από μόνο του». Αναφέρει, πως «σε τελική ανάλυση ο στόχος είναι να αποφευχθεί μια ανθρωπιστική καταστροφή στην Ουκρανία καθώς αυτό θα τους βρει όλους χαμένους. Ωστόσο, πρόκειται για τη δημιουργία προηγούμενου, το οποίο μπορεί να έχει αρνητικό αντίκτυπο στη φήμη του οργανισμού συνολικά, στην επιχειρηματική κοινότητα».

Η σύγχρονη Ρωσία